Tại buổi sinh hoạt, đại diện Phòng Công tác tư pháp đã giới thiệu sự ra đời, nội dung, ý nghĩa của Ngày Pháp luật và các hoạt động hưởng ứng thiết thực tại các địa phương khu vực phía Nam. Ngày Pháp luật Việt Nam bắt nguồn từ sáng kiến của địa phương. Xuất phát từ nhu cầu đa dạng hóa các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật các tỉnh: Hà Tây (trước đây), Tiền Giang, Long An đã tổ chức triển khai mô hình này với tính chất là một ngày sinh hoạt pháp luật tập trung để cán bộ, công chức, viên chức, Nhân dân nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật. Ngày 20/6/2012, tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Luật Phổ biến giáo dục pháp luật. Xuất phát từ vai trò của pháp luật, ý nghĩa của Hiến pháp năm 1946 - Bản Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa với những giá trị về tư tưởng pháp quyền, quyền lực thuộc về Nhân dân, bảo đảm quyền con người, quyền công dân và thực tiễn triển khai mô hình “Ngày Pháp luật”, kết hợp với tham khảo kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới, Luật Phổ biến giáo dục pháp luật đã quy định lấy ngày Quốc hội nước Việt Nam dân chủ cộng hoà thông qua Hiến pháp năm 1946, tức ngày ngày 09 tháng 11 hằng năm là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 8).
Ngày Pháp luật khơi dậy ý thức về trách nhiệm, bổn phận và quyền lợi của công dân để tham gia tích cực vào các hoạt động sinh hoạt của đời sống chính trị và đời sống xã hội. Do vậy, Ngày Pháp luật có ý nghĩa trong việc đề cao giá trị của pháp luật trong Nhà nước pháp quyền, hướng mọi tổ chức, cá nhân có hành vi, thái độ xử sự pháp luật đúng đắn, có trách nhiệm, nghĩa vụ học tập, tìm hiểu pháp luật và tự giác chấp hành pháp luật. Qua đó, góp phần nâng cao ý thức và niềm tin pháp luật, từng bước xây dựng và củng cố các giá trị văn hóa pháp lý trong đời sống xã hội. Đồng thời, đây còn là mô hình để vận động, khuyến khích, kêu gọi toàn thể nhân dân chung sức, đồng lòng vì sự nghiệp xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, phát huy triệt để tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc cùng hành động vì một Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Như vậy, Ngày Pháp luật là sự kiện chính trị, pháp lý có ý nghĩa nhân văn, ý nghĩa xã hội sâu sắc.
 |
|
 |
Trong những năm qua, các địa phương tại khu vực phía Nam thực hiện các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật nước CHXHCN Việt Nam khá phong phú và thiết thực như: treo băng rôn, khẩu hiệu, mitting, tổ chức cuộc thi trực tuyến tìm hiểu pháp luật trực tuyến; đăng tin, bài, xây dựng các chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền về Ngày Pháp luật trên phương tiện thông tin đại chúng, trong đó, năm 2021 tập trung tuyên truyền các quy định của pháp luật, chính sách hỗ trợ của nhà nước liên quan đến phòng, chống dịch Covid-19; tuyên truyền về công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Các địa phương đặc biệt quan tâm tìm tòi và áp dụng nhiều mô hình hay, khắc phục được những khó khăn phát sinh do tình hình dịch bệnh Covid-19, như: xây dựng các chuyên đề phỏng vấn phát sóng trực tiếp trên Đài phát thành - truyền hình…. Nổi bật: Long An có chuyên mục “Nóng 24 giờ”; Tây Ninh có chương trình “Tư vấn pháp luật”, “Gặp gỡ Luật sư” , “Pháp luật với đời sống”, chuyên mục “Đối thoại tại phiên tòa”; Cần Thơ thực hiện chuyên mục “Phổ biến pháp luật” được phát sóng hàng ngày; chương trình “Gặp gỡ và đối thoại” về cải cách hành chính; Chương trình “Hộp thư truyền hình”; Thành phố Hồ Chí Minh có chương trình “Pháp luật và Cuộc sống”; “Luật sư của bạn”; “Phản ánh phản hồi”; “Tư vấn pháp luật” “Lắng nghe và trao đổi”; Bến Tre có chương trình
“Tư vấn pháp luật trực tiếp”,
“Trả lời thư bạn nghe đài”. Các chương trình này còn được phát trực tiếp trên trang thông tin điện tử và fanpage của Đài Phát thanh - Truyền hình Bến Tre. Đây là một trong những nội dung ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, tạo tương tác giữa khán thính giả với các chương trình phổ biến giáo dục pháp luật của địa phương. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật của các tổ chức và nhân dân. Đặc biệt, sau khi có Quyết định số 21/2021/QĐ-TTg ngày 21/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về thành phần và nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật, các địa phương trong khu vực đã kiện toàn Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật và thực hiện công tác này ngày càng hiệu quả hơn.
Mới đây, Bình Dương đã tổ chức thành công cuộc thi tìm hiểu pháp luật trên internet “Cùng chung tay đẩy lùi dịch Covid-19”; Đồng Tháp tổ chức cuộc thi “Thanh niên với kiến thức pháp luật”, Cuộc thi trắc nghiệm “Chung tay vì an toàn giao thông” năm 2021 trên mạng xã hội VCNet tại Tây Ninh; Cuộc thi thiết kế áp - phích tuyên truyền, phổ biến pháp luật năm 2021 tại Đồng Nai; Cuộc thi trực tuyến "Tìm hiểu pháp luật về an toàn giao thông" tại Hậu Giang… Các cuộc thi trực tuyến này có nội dung là những quy định pháp luật sát với đời sống, như pháp luật hình sự, giao thông đường bộ, an toàn thực phẩm... Đối tượng tham gia dự thi rất đa dạng: cán bộ chiến sĩ lực lượng vũ trang, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động, học sinh, học viên, sinh viên thuộc các trường trung học phổ thông, trường trung cấp, cao đẳng, đại học và toàn thể nhân dân. Với ưu điểm là hình thức thi trực tuyến trên Internet nên thí sinh có thể tham gia thi mọi lúc, mọi nơi thông qua các thiết bị điện tử thông minh, phổ biến hiện nay như điện thoại di động, máy tính xách tay, máy tính bàn có kết nối Internet.
Bên cạnh các hình thức phổ biến giáo dục pháp luật nêu trên, nhiều mô hình được triển khai hiệu quả, như: Phiên tòa giả định (Bình Phước, Bến Tre, Đồng Nai, Trà Vinh), “Phiên tòa lưu động” (Đồng Tháp, Cà Mau); tổ chức đối thoại với công nhân (Bình Dương, Tp. Hồ Chí Minh), “Tiết pháp luật” được áp dụng trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật trong nhà trường (Long An), Câu lạc bộ “Người hoàn lương”, “Gia đình hạnh phúc”, chương tình “Thắp sáng niềm tin” tại Long An; phổ biến pháp luật qua hình thức sân khấu hóa (Ninh Thuận, Đồng Nai, Cần Thơ); … Một số nội dung tuyên truyền khá khô khan như bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình… đã được chuyển tải qua hình thức sân khấu hóa, việc phổ biến các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trở nên đơn giản hơn, dễ được người xem tiếp nhận hơn.
Đặc biệt, Bình Dương mấy năm gần đây đã tổ chức “Ngày hội công nhân với pháp luật” đạt hiệu quả cao. Ngày hội diễn ra với nhiều hoạt động thiết thực như: tư vấn pháp luật, sức khỏe, giới thiệu việc làm miễn phí, tiểu phẩm pháp luật, đố vui pháp luật có thưởng, bán hàng giảm giá, giao lưu cùng ca sĩ nổi tiếng... Do đó, thu hút đông đảo công nhân và người lao động tham gia, tạo thêm kênh thông tin tìm hiểu pháp luật và sân chơi bổ ích, lành mạnh cho người dân.
 |
|
 |
Như vậy, các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật 09-11 hàng năm đã tạo được sự lan toả, hiệu ứng tích cực trong công chức, viên chức và nhân dân, nâng cao ý thức thượng tôn pháp luật, góp phần đấu tranh với các hành vi tiêu cực, vi phạm pháp luật, nhũng nhiễu trong cán bộ, công chức, viên chức. Qua đó, Ngày Pháp luật đã góp phần tôn vinh các giá trị, vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan trọng của Hiến pháp, pháp luật trong đời sống xã hội và trong một nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Bên cạnh những kết quả nổi bật nêu trên, các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật còn tồn tại một số hạn chế như: Số lượng các văn bản pháp luật được ban hành mới ngày càng nhiều, trong khi nguồn nhân lực phổ biến giáo dục pháp luật thiếu về số lượng, chất lượng chưa đồng đều, kỹ năng tuyên truyền pháp luật một số báo cáo viên còn hạn chế, chưa có sức thuyết phục và hấp dẫn đối với người nghe, nhất là đội ngũ Tuyên truyền viên pháp luật cấp xã; Nội dung, hình thức, biện pháp tổ chức thực hiện Ngày Pháp luật ở một số nơi còn mang tính hình thức, chưa đi vào chất lượng và tính hiệu quả; Việc tuyên truyền thông qua hình thức viết bài, đưa tin trên các phương tiện thông tin đại chúng còn hạn chế, hình thức các tin, bài chưa thật sự thu hút người đọc, người nghe...
Hưởng ứng Ngày Pháp luật, đại diện chi đoàn Cục Công tác phía Nam đã giới thiệu các quy định pháp luật có hiệu lực từ ngày 01/11/2021 và các văn bản mới được ban hành, như quy định: giảm thuế giá trị gia tăng đối với một số hàng hóa, dịch vụ; hướng dẫn về thuế thu nhập doanh nghiệp với cơ sở thực hiện xã hội hóa chưa truy thu; hướng dẫn thực hiện thủ tục cấp Giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; quy trình tiếp công dân; bảo vệ việc làm cho người tố cáo là người đang làm việc theo hợp đồng lao động tại các cơ quan, doanh nghiệp…
Cục Công tác phía Nam đã tổ chức sinh hoạt Ngày Pháp luật liên tục từ năm 2013 đến nay vào thứ hai đầu tháng. Những văn bản mới ban hành, những chủ trương, chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ, Lãnh đạo Cục đều được quán triệt, phổ biến sâu rộng đến toàn thể công chức, viên chức, người lao động của Cục. Đồng thời, lựa chọn những nội dung quan trọng để báo cáo chuyên đề, làm cho công chức, viên chức hiểu sâu hơn quy định của pháp luật. Việc thực hiện Ngày Pháp luật tại cơ quan đã tạo một thói quen tốt, thái độ ứng xử theo pháp luật của công chức, viên chức, người lao động của Cục Công tác phía Nam./.