Công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện quyết liệt
Công tác này được các địa phương thực hiện hiệu quả, từ việc xây dựng kế hoạch, hoàn thiện thể chế đến việc triển khai, tập huấn, kiểm tra. Cụ thể, Tiền Giang, An Giang đã tham mưu tỉnh ban hành Quyết định quy định tiêu chí, thẩm quyền xác định hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính, hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính phức tạp. Tiền Giang còn ban hành Nghị quyết chi cho công tác quản lý xử lý vi phạm hành chính và Quy chế phối hợp lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Bến Tre phối hợp Sở Lao động - Thương binh - Xã hội xây dựng và phát hành “Sổ tay hướng dẫn Quy trình lập hồ sơ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đối với người nghiện ma túy”.
Công tác bồi dưỡng, tập huấn cho công chức làm công tác xử lý vi phạm hành chính được thực hiện tốt, đặc biệt là tập huấn Nghị định số 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 81/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính. Hình thức triển khai rất đa dạng: tổ chức hội nghị, đưa tin trên các trang thông tin điện tử của tỉnh, các sở, ban, ngành, trên các phương tiện thông tin đại chúng, trong các buổi sinh hoạt cộng đồng…
Phần lớn các đợt kiểm tra về xử lý vi phạm hành chính đều được thực hiện bởi các Đoàn kiểm tra liên ngành. Cụ thể, Trà Vinh kiểm tra xử lý vi phạm hành chính chuyên đề xây dựng, khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng, kinh doanh bất động sản, quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật, quản lý phát triển nhà và công sở, Đồng Nai kiểm tra trong lĩnh vực văn hóa, thể theo, du lịch, quảng cáo, thông tin và truyền thông. Qua công tác kiểm tra cho thấy vẫn còn những tồn tại nhất định, như: một số hồ sơ xử phạt trong lĩnh vực đất đai không thể hiện hiện trạng đất vi phạm, quyết định đình chỉ thi công công trình xây dựng ban hành quá 24 giờ sau khi lập biên bản vi phạm hành chính, các hồ sơ, tài liệu không đánh bút lục theo quy định tại khoản 2 Điều 57 Luật Xử lý vi phạm hành chính, hồ sơ áp dụng không đúng mức phạt, áp dụng tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ không đúng quy định… Các địa phương đã có báo cáo và kịp thời yêu cầu các đơn vị được kiểm tra chấn chỉnh việc xử lý vi phạm hành chính theo đúng pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước ở địa phương.
Tập huấn công tác XLVPHC ở Hậu Giang
Công tác xử lý vi phạm hành chính được thực hiện hiệu quả
Nhìn chung, tình hình xử lý vi phạm hành chính đã từng bước đi vào nề nếp, ổn định, được thực hiện một cách nghiêm túc, hiệu quả, góp phần quan trọng trong việc phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý nghiêm minh mọi hành vi vi phạm pháp luật hành chính. Nhận thức của các tổ chức, cá nhân được nâng cao, các vụ việc vi phạm được phát hiện và xử lý kịp thời, đảm bảo đúng quy định của pháp luật, góp phần quan trọng trong việc đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội. Theo Báo cáo của các địa phương, trong 6 tháng đầu năm, Khu vực phía Nam (không tính tp. Hồ Chí Minh) đã phát hiện hơn 320.000 vụ việc vi phạm, xử phạt hơn 310.000 vụ, thu về hơn 468,3 tỷ đồng. Các hành vi vi phạm chủ yếu tập trung các lĩnh vực giao thông đường bộ, an ninh trật tự, môi trường, xây dựng, đất đai, kinh tế, ma túy…, trong đó các hành vi có tính chất nghiêm trọng, phức tạp chủ yếu diễn ra tại các lĩnh vực đất đai, xây dựng, tài nguyên môi trường.
Về việc áp dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính, tại Khu vực có 9.232 trường hợp, trong đó giáo dục tại xã, phường thị trấn 5.173 đối tượng, đưa vào trường giáo dưỡng 117 đối tượng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc 657 đối tượng, đưa vào cơ cở cai nghiện bắt buộc 3.319 đối tượng, áp dụng các biện pháp thay thế đối với người chưa thành niên 341 đối tượng. Như vậy, việc áp dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính tập trung chủ yếu ở biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn và đưa vào cở sở cai nghiện bắt buộc.
Tập huấn XLVPHC ở BÀ Rịa- Vũng Tàu
Một số khó khăn
Hiện nay đã có Nghị định số 20/2016/NĐ-CP ngày 30/3/2016 của Chính phủ quy định Cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính, nhưng thực tế chưa xây dựng được Cơ sở dữ liệu quốc gia. Do vậy, việc lưu trữ thông tin và chia sẻ, cung cấp thông tin các đối tượng vi phạm hành chính chưa có, nên rất khó xác định những trường hợp vi phạm hành chính nhiều lần, hoặc tái phạm để được coi là tình tiết tăng nặng trong quá trình xử lý vi phạm hành chính. Ngoài ra, sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị trong việc xử lý vi phạm hành chính còn chưa chặt chẽ, còn mất nhiều thời gian trao đổi thông tin, tài liệu… khi có các vụ việc liên quan đến nhiều ngành, địa phương. Các điều kiện đảm bảo cho công tác XLVPHC chưa đảm bảo (cơ sở vật chất, trang thiết bị), nhân sự thiếu, công chức pháp chế chủ yếu kiêm nhiệm…
Việc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính còn khó khăn. Nguyên nhân chủ yếu là các địa phương còn lúng túng khi thực hiện các quy định của pháp luật, do các quy định chưa cụ thể, thủ tục áp dụng phức tạp, như xác định nơi cư trú, xác định tình trạng nghiện, việc phối hợp giữa Tòa án, Viện kiểm sát và Phòng Lao động - Thương binh cấp huyện.
Hệ thống VBQPPL về XLVPHC rất rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực, các văn bản làm căn cứ ban hành cũng liên tục được sửa đổi, sửa đổi không đồng thời, nên một số quy định chưa thống nhất, chồng chéo về hành vi vi phạm, thẩm quyền xử phạt giữa các đối tượng, như trong lĩnh vực báo chí, quảng cáo, bảo vệ môi trường… Ngoài ra, các khó khăn còn bắt nguồn từ Luật XLVPHC, như thẩm quyền tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có phụ thuộc vào giá trị của tang vật, phương tiện hay không; thời hạn tạm giữ để xác định giá trị tang vật không quá 24 giờ, thời gian gửi quyết định xử phạt cho đối tượng bị xử phạt 02 ngày là quá ngắn, khó thực hiện,…
Một số kiến nghị
Trong thời gian tới, để tổ chức thực hiện có hiệu quả pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, cần tăng cường thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
Thứ nhất: Cần đảm bảo đủ nguồn lực về điều kiện cơ sở vật chất, nhân lực cho công tác xử lý vi phạm hành chính, đặc biệt là kinh phí cho hoạt động kiểm tra, điều tra, khảo sát, thống kê… Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản nghiệp vụ chuyên ngành, tập trung vào công tác xử phạt vi phạm hành chính và áp dụng các biện pháp xử lý hành chính cho đội ngũ quản lý và trực tiếp làm công tác xử lý vi phạm hành chính.
Thứ hai: Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, đồng thời đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền các quy định về xử lý vi phạm hành chính đảm bảo phù hợp với từng nhóm đối tượng ở các khu vực khác nhau, nhằm nâng cao nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật của nhân dân.
Thứ ba: Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc tổ chức thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, xử lý nghiêm các cá nhân, đơn vị có hành vi vi phạm, để xảy ra sai sót, hạn chế theo quy định; nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan của người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính.
Thứ tư: Nâng cao trách nhiệm và hiệu quả phối hợp giữa các Sở, ngành trong công tác quản lý và xử lý vi phạm hành chính, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn.
Thứ năm, Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, nhất là công tác xây dựng, nhập dữ liệu, tra cứu phần mềm cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính. Điều này góp phần quan trọng cho việc xử lý vi phạm hành chính được thực hiện khoa học, chính xác và nhanh chóng./.
Hà My