Một số khó khăn, vướng mắc trong công tác Thi hành án dân sự tại Khu vực phía Nam – Đề xuất và kiến nghị.

Cụ thể:
          Thứ nhất, khó khăn do tác động của đại dịch Covid-19: Thời gian qua, việc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh (như không tổ chức cưỡng chế hay các cuộc họp liên ngành đông người, hạn chế các hoạt động nghiệp vụ của Chấp hành viên trong việc tổ chức thi hành án tại địa bàn ...) đã, đang và sẽ tác động mạnh đến hiệu quả công tác thi hành án. Bên cạnh đó, việc thực hiện trình tự, thủ tục về thông báo thi hành án qua Bưu điện, xác minh, giải quyết việc THADS còn bị ảnh hưởng về thời gian; dễ phát sinh khiếu nại, tố cáo và gia tăng áp lực đối với công chức làm công tác thi hành án. Do đó, công tác THADS trong 03 tháng tiếp theo sẽ gặp nhiều khó khăn.
          Thứ hai, trong công tác tổ chức cán bộ: Trong bối cảnh khối lượng việc và giá trị thụ lý liên tục tăng, yêu cầu công việc ngày càng cao, vấn đề nhân sự vẫn là khó khăn của các cơ quan THADS. Số lượng biên chế hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu, một số địa phương thiếu nhiều biên chế[1] vì chưa tuyển dụng được; số lượng Thẩm tra viên hiện có chưa tương xứng với tính chất công việc; chưa đảm bảo cho công tác tham mưu. Hơn nữa, do tình hình dịch bệnh nên các cơ sở đào tạo chưa tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng,… Vì vậy, phần nào ảnh hưởng đến kế hoạch kiện toàn, nâng cao chất lượng công tác tổ chức cán bộ của các cơ quan THADS trong Khu vực.
          Thứ ba, về cơ sở vật chất: Mặc dù thời gian qua, Bộ Tư pháp đã có các đề án trung hạn để đầu tư xây dựng trụ sở, kho vật chứng, nhưng tiến độ đầu tư xây dựng theo từng giai đoạn còn chậm so với yêu cầu thực tiễn của địa phương. Còn nhiều Chi cục THADS chưa được đầu tư xây dựng kho vật chứng nên phải thuê nhà dân hoặc sử dụng phòng làm việc làm kho tạm, ảnh hưởng rất lớn đến công tác bảo quản vật chứng.
          Thứ tư, về nghiệp vụ: Việc thực hiện nghiệp vụ thi hành án hiện nay vẫn còn nhiều vướng mắc kéo dài, khó giải quyết, gây ảnh hưởng lớn đến kết quả thi hành án như: (i) Có những vụ việc có giá trị phải thi hành lớn đã thực hiện kê biên, thẩm định giá, đưa ra bán đấu giá, giảm giá nhiều lần nhưng vẫn không có người mua tài sản trong khi đó bên được thi hành án không đồng ý nhận tài sản để trừ tiền thi hành án; (ii) Nhiều trường hợp đã thực hiện kê biên nhưng có tranh chấp, phải chờ kết quả giải quyết của Toà án hoặc đương sự khiếu nại nhiều lần khiến vụ việc thi hành án phải kéo dài; (iii) Nhiều vụ việc có giá trị phải thi hành lớn, tài sản ở nhiều nơi, diện tích đất lớn, trên đất có nhiều tài sản thuộc sở hữu của người khác đan xen nhau hoặc có nhiều biến động, dẫn đến phải thực hiện việc khảo sát, đo đạc, xác minh, chờ kết quả trả lời của cơ quan nhà nước có thẩm quyền do đó đã ảnh hưởng đến tiến độ, kết quả giải quyết án.
          Thứ năm, trong công tác thống kê theo Thông tư số 06/2019/TT-BTP ngày 21/11/2019: Việc ra quyết định để làm căn cứ thống kê số tiền chưa có điều kiện thi hành thuộc trường hợp “số tiền còn phải thi hành sau khi đối trừ giá trị tài sản tại thời điểm báo cáo mà đã giảm giá lần thứ hai không có người tham gia đấu giá, trả giá hoặc bán đấu giá không thành” hiện nay chưa rõ ràng, Luật THADS và các văn bản hướng dẫn có liên quan chưa có quy định đối với vấn đề này.
          Thứ sáu, trong ứng dụng công nghệ thông tin: Một trong những điều kiện nền tảng để tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin là thực hiện phát triển cơ sở hạ tầng. Mặc dù các địa phương đều chú trọng, quan tâm đến vấn đề này, thường xuyên thực hiện kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa, nâng cấp hệ thống máy vi tính, mạng internet, tuy nhiên vẫn chưa hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu.  Nhiều địa phương (nhất là các Chi cục THADS) còn gặp khó khăn do cấu hình máy tính và đường truyền internet còn chậm nên ảnh hưởng đến việc sử dụng phần mềm.
          Để kịp thời khắc phục khó khăn, góp phần nâng cao chất lượng công tác THADS, xin có một số kiến nghị đến Bộ Tư pháp và Tổng cục THADS như sau:
- Cần tiếp tục quan tâm đặc biệt đối với công tác THADS của Khu vực trên tất cả các lĩnh vực trong đó chú trọng đến việc tiếp tục hoàn thiện thể chế và công tác tổ chức cán bộ.
- Tiếp tục quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở vật chất cho các cơ quan THADS, đặc biệt là các địa phương còn thiếu trụ sở làm việc và kho vật chứng, kho lưu trữ.
- Đề nghị tăng cường hướng dẫn nghiệp vụ, xem xét sửa đổi, bổ sung các quy trình hướng dẫn nghiệp vụ nội bộ hiện hành để phù hợp hơn với điều kiện thực tế.
- Thực hiện nâng cấp đường truyền, kịp thời khắc phục một số lỗi để đảm bảo việc vận hành các phần mềm được thông suốt; xem xét tích hợp dữ liệu các phần mềm dùng chung, từ đó nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin và cải cách hành chính./.
                                                                                                                                                 Thanh Lam