Những điểm mới nổi bật của 09 Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 07 năm 2020:
1. Luật Bảo vệ bí mật nhà nước 2018
- So với Pháp lệnh số 30/2000/PL-UBTVQH10 ngày 28/12/2000 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về bảo vệ bí mật nhà nước có hiệu lực thi hành từ ngày 01/4/2001, Luật Bảo vệ bí mật nhà nước 2018 đã có những quy định rõ hơn về phạm vi bí mật nhà nước trong từng lĩnh vực cụ thể: Thông tin về chính trị; quốc phòng, an ninh, cơ y
ếu; lập hiến, lập pháp, tư pháp; đối ngoại; kinh tế; tài nguyên và môi trường; khoa học và công nghệ; giáo dục và đào tạo; văn hóa, thể thao; y tế, dân số; lao động, xã hội; tổ chức, cán bộ; thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; kiểm toán nhà nước và lĩnh vực thông tin, truyền thông.
- Ngoài ra, Luật Bảo vệ bí mật nhà nước 2018 cũng đã quy định thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước là khoảng thời gian được tính từ ngày xác định độ mật của bí mật nhà nước đến hết thời hạn sau đây:
+ 30 năm đối với bí mật nhà nước độ Tuyệt mật;
+ 20 năm đối với bí mật nhà nước độ Tối mật;
+ 10 năm đối với bí mật nhà nước độ Mật.
- Các trường hợp bí mật nhà nước được giải mật toàn bộ hoặc một phần gồm có:
+ Hết thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước quy định tại Điều 19 và thời gian gia hạn quy định tại Điều 20 của Luật bảo vệ bí mật nhà nước 2018;
+ Đáp ứng yêu cầu thực tiễn bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; phát triển kinh tế - xã hội; hội nhập, hợp tác quốc tế;
+ Không còn thuộc danh mục bí mật nhà nước.
2. Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức sửa đổi 2019
- Các đối tượng được áp dụng hình thức hợp đồng làm việc không xác định thời hạn, bao gồm:
+ Viên chức được tuyển dụng trước ngày 01/7/2020;
+ Cán bộ, công chức chuyển sang làm viên chức theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 58 Luật viên chức 2010;
+ Người được tuyển dụng làm viên chức làm việc tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
- Hiện nay, thời hạn của hợp đồng làm việc xác định thời hạn đối với viên chức tối đa là 36 tháng thì theo quy định mới thời hạn này sẽ được kéo dài đến 60 tháng;
- Ngoài ra, quy định mới bổ sung thêm 02 đối tượng được tuyển dụng công chức thông qua xét tuyển:
+ Người học theo chế độ cử tuyển theo quy định của Luật Giáo dục, sau khi tốt nghiệp về công tác tại địa phương nơi cử đi học;
+ Sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng.
3. Luật Kiểm toán nhà nước sửa đổi 2019
- So với Luật Kiểm toán nhà nước 2015, Luật mới đã bổ sung khái niệm cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm toán. Theo đó, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm toán là cơ quan, tổ chức, cá nhân được xác định trong quá trình kiểm toán tại đơn vị được kiểm toán là có liên quan đến việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công của đơn vị được kiểm toán.
- Bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Kiểm toán nhà nước:
+ Thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng theo quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng;
+ Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
- Bổ sung quy định về việc kiểm soát chất lượng kiểm toán nhằm bảo đảm mọi hoạt động kiểm toán đều được kiểm tra, soát xét về chất lượng, Tổng kiểm toán nhà nước quy định cụ thể về tổ chức thực hiện kiểm soát chất lượng kiểm toán.
- Đơn vị được kiểm toán được quyền khởi kiện quyết định giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước theo quy định của Luật Tố tụng hành chính 2015.
4. Luật Quản lý thuế 2019
- Theo Luật Quản lý thuế 2006, thời hạn cấp giấy chứng nhận đăng ký thuế là 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ đăng ký thuế của người nộp thuế. Đến Luật Quản lý thuế 2019, thời hạn này đã được giảm xuống và chi còn 03 ngày làm việc.
- Tương tự, trường hợp cấp lại giấy chứng nhận đăng ký thuế do bị mất, rách, nát, cháy theo quy định của Luật Quản lý thuế 2006 thì thời hạn là 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, tuy nhiên, đến Luật Quản lý thuế 2019 thì quy định này chỉ còn 02 ngày làm việc.
- Kéo dài thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân: Theo đó, thời hạn nộp hồ sơ khai thuế đối với loại thuế có kỳ tính thuế theo năm đối với hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân của cá nhân trực tiếp quyết toán thuế thì thời hạn chậm nhất theo quy định của Luật Quản lý thuế 2006 là ngày thứ 90 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính, đến Luật Quản lý thuế 2019 thì là ngày cuối cùng của tháng thứ 4 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch.
5. Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi 2019
- Không còn khái niệm họp bất thường trong hoạt động của Chính phủ, HĐND và UBND mà thay vào đó sẽ là họp chuyên đề hoặc họp để giải quyết công việc phát sinh đột xuất.
- Bổ sung thêm 01 tiêu chuẩn của đại biểu HĐND: Có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam.
- Số lượng Phó chủ tịch UBND xã loại II sẽ có không quá 02 người, đã được tăng thêm 01 người so với quy định hiện hành.
Ngoài ra, Luật mới còn quy định điều chỉnh giảm số lượng đại biểu HĐND và thay đổi số lượng thành viên thường trực HĐND tỉnh, huyện, xã.
6. Luật Dân quân tự vệ 2019
- Về thành phần của dân quân tự vệ:
+ Không còn phân chia dân quân tự vệ thành dân quân tự vệ nòng cốt và dân quân tự vệ rộng rãi như Luật dân quân tự vệ 2009;
+ Bổ sung thêm trong thành phần có dân quân tự vệ thường trực và dân quân tự vệ biển.
- Thêm nhiều trường hợp được tạm hoãn thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ, đơn cử như:
+ Nam giới một mình nuôi con dưới 36 tháng tuổi;
+ Vợ hoặc chồng, một con của thương binh, bệnh binh, người bị nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%;
+ Người đang lao động, học tập, làm việc ở nước ngoài.
7. Luật Giáo dục 2019
- Quy định mới về trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên:
+ Mầm non: Có bằng tốt nghiệp cao đẳng sư phạm trở lên (hiện nay chỉ yêu cầu có bằng tốt nghiệp trung cấp sư phạm);
+ Tiểu học, THCS, THPT: Có bằng cử nhân thuộc ngành đào tạo giáo viên trở lên, nếu môn học chưa đủ giáo viên đáp ứng yêu cầu này thì giáo viên phải có bằng cử nhân chuyên ngành phù hợp và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm.
- Học sinh, sinh viên sư phạm được hỗ trợ tiền đóng học phí và chi phí sinh hoạt trong toàn khóa học, tuy nhiên sẽ phải hoàn trả lại nếu sau 02 năm kể từ khi tốt nghiệp:
+ Không công tác trong ngành giáo dục;
+ Công tác không đủ thời gian quy định.
8. Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019
Từ ngày 01/7/2020, nhiều loại hộ chiếu sẽ được gắn chíp điện tử:
Luật quy định hộ chiếu có gắn chíp điện tử là hộ chiếu có gắn thiết bị điện tử lưu giữ thông tin được mã hóa của người mang hộ chiếu và chữ ký số của người được cấp. Được cấp cho công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên.
Người từ đủ 14 tuổi trở lên có quyền lựa chọn cấp hộ chiếu có gắn chíp điện tử hoặc hộ chiếu không gắn chíp điện tử.
Các loại hộ chiếu sẽ được gắn chíp điện tử bao gồm:
- Hộ chiếu ngoại giao;
- Hộ chiếu công vụ;
- Hộ chiếu phổ thông.
9. Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam sửa đổi 2019
- Thị thực không được chuyển đổi mục đích, trừ 4 trường hợp sau:
+ Có giấy tờ chứng minh là nhà đầu tư hoặc người đại diện cho tổ chức nước ngoài đầu tư tại Việt Nam theo quy định;
+ Có giấy tờ chứng minh quan hệ là cha, mẹ, vợ, chồng, con với cá nhân mời, bảo lãnh;
+ Được cơ quan, tổ chức mời, bảo lãnh vào làm việc và có giấy phép lao động hoặc xác nhận không thuộc diện cấp giấy phép lao động theo quy định;
+ Nhập cảnh bằng thị thực điện tử và có giấy phép lao động hoặc xác nhận không thuộc diện cấp giấy phép lao động theo quy định.
- Sửa đổi, bổ sung thêm các ký hiệu thị thực như: LS, ĐT1, ĐT2, ĐT3, ĐT4, DN1, DN2, LĐ1, LĐ2 (hiện hành chỉ có các ký hiệu là ĐT, DN, LĐ);
- Luật hóa quy định về thị thực điện tử:
+ Ký hiệu EV, có giá trị một lần và có thời hạn không quá 30 ngày;
+ Người nước ngoài sử dụng thị thực điện tử nhập cảnh, xuất cảnh phải đủ các điều kiện theo quy định và phải nhập cảnh, xuất cảnh qua các cửa khẩu quốc tế do Chính phủ quyết định./.
Duy Tồn