1. Đề nghị Bộ Tư pháp có hướng dẫn kịp thời về thực hiện chỉ tiêu 16.1 “Có mô hình điển hình về PBGDPL, hòa giải ở cơ sở hoạt động hiệu quả được công nhận” của tiêu chí 16 trong Bộ Tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025 (theo Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 08/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ), cụ thể là hướng dẫn quy trình và thẩm quyền công nhận để địa phương thực hiện thống nhất; hướng dẫn kịp thời về thực hiện chỉ tiêu 9.6 “Huyện đạt chuẩn tiếp cận pháp luật” của tiêu chí 9 trong Bộ Tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025 (theo Quyết định số 320/QĐ-TTg ngày 08/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ) .
Ý kiến trao đổi:
Hiện nay, Bộ Tư pháp đang khẩn trương hoàn thiện dự thảo văn bản hướng dẫn thực hiện tiêu chí thành phần “huyện đạt chuẩn tiếp cận pháp luật” trong Bộ Tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới và tiêu chí 16 về “tiếp cận pháp luật” trong Bộ Tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao theo quy định tại Quyết định số 318/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Trong đó sẽ hướng dẫn cụ thể nội dung của các tiêu chí thành phần này cũng như việc đánh giá, công nhận mô hình điển hình về PBGDPL, hòa giải ở cơ sở hoạt động hiệu quả nhằm tạo cơ sở cho các địa phương triển khai đồng bộ, thống nhất. Dự thảo văn bản sẽ trình Bộ trưởng xem xét, ban hành trong tháng 4/2022.
2. Đề nghị Bộ Tư pháp: (i) Xem xét, hỗ trợ kinh phí cho địa phương, nhất là các địa phương chưa tự chủ được ngân sách như Đắk Nông để triển khai thực hiện hiệu quả các hoạt động tuyên truyền PBGDPL; (ii) Ưu tiên nguồn lực PBGDPL cho các nhóm đối tượng đặc thù, yếu thế, dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa; (iii) Cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ cho các thành viên Hội đồng phối hợp PBGDPL để họ phát huy hơn nữa vị trí, vai trò của mình trong công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật của từng ngành, lĩnh vực chuyên môn nói riêng và công tác tuyên truyền phổ biến nói chung.
Ý kiến trao đổi:
- Đối với kiến nghị (i): Luật Ngân sách nhà nước quy định về nguyên tắc phân cấp quản lý nguồn thu, nhiệm vụ chi và quan hệ giữa các cấp ngân sách đã xác định: “Nhiệm vụ chi thuộc ngân sách cấp nào do ngân sách cấp đó bảo đảm” (khoản 4 Điều 9 Luật Ngân sách nhà nước năm 2015). Tại điểm c khoản 1 Điều 1 Nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách Nhà nước năm 2022 (ban hành kèm theo Quyết định số 30/2021/QĐ-TTg ngày 10/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành các nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách Nhà nước năm 2022) quy định: “Các khoản chi nghiệp vụ mang tính thường xuyên phát sinh hằng năm: ... tập huấn, tuyên truyền, phổ biến văn bản quy phạm pháp luật; chi hoạt động kiểm tra, giám sát”. Đồng thời, tại điểm a khoản 2 Điều 3 Thông tư số 122/2021/TT-BTC ngày 24/12/2021 của Bộ Tài chính quy định về tổ chức thực hiện dự toán ngân sách Nhà nước năm 2022 quy định: “Các bộ, cơ quan trung ương và các địa phương phân bổ, giao dự toán chi thường xuyên cho các đơn vị sử dụng ngân sách… bảo đảm về thời gian theo quy định, đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi ngân sách do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quy định, đảm bảo bố trí đủ kinh phí thực hiện các chính sách, chế độ đã ban hành, những nhiệm vụ quan trọng theo quy định của pháp luật, những nhiệm vụ đã được cấp có thẩm quyền quyết định”.
Vì vậy, đề nghị địa phương trong quá trình lập dự toán ngân sách hàng năm, quan tâm tham mưu bố trí kinh phí thực hiện công tác PBGDPL trong phạm vi ngân sách được trung ương giao.
- Đối với kiến nghị (ii): Kết luận số 80-KL/TW ngày 20/6/2020 của Ban Bí thư về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW đã chỉ rõ, để tăng cường chất lượng, hiệu quả công tác PBGDPL trong giai đoạn hiện nay thì một trong những nhiệm vụ quan trọng là “Đổi mới cơ chế quản lý, sử dụng kinh phí, ưu tiên bố trí nguồn lực cho các nhóm đối tượng đặc thù, yếu thế, đồng bào dân tộc thiểu số, người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn”. Quyết định số 1521/QĐ-TTg ngày 06/10/2020 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 80-KL/TW cũng giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương “Ưu tiên nguồn lực PBGDPL cho các nhóm đối tượng đặc thù, yếu thế, dân tộc thiểu số, các địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, địa bàn trọng yếu về quốc phòng an ninh”.
Hiện nay, Bộ Tư pháp đã gửi hồ sơ đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, xây dựng Thông tư thay thế Thông tư liên tịch số 14/2014/TTLT-BTC-BTP nhằm tháo gỡ các bất cập, vướng mắc trong việc lập dự toán, quản lý, sử dụng kinh phí bảo đảm cho công tác PBGDPL, trong đó có quy định riêng về các nội dung chi, mức chi cho công tác PBGDPL cho đối tượng đặc thù, yếu thế, dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa nhằm khuyến khích và tạo động lực thúc đẩy sự tham gia tích cực của đội ngũ làm công tác PBGDPL tại các địa bàn này.
Đồng thời, Bộ Tư pháp cũng đề nghị các địa phương tích cực, chủ động tham mưu, đề xuất, tranh thủ tối đa sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là sự quan tâm của Hội đồng nhân dân tỉnh trong việc ban hành văn bản, chính sách về PBGDPL nhằm nâng cao hiệu quả công tác PBGDPL theo khoản 1 Điều 27 Luật PBGDPL, trong đó có bảo đảm nguồn lực cho công tác PBGDPL đối với các đối tượng trên. Bên cạnh đó, trên cơ sở đánh giá thực tiễn triển khai Luật PBGDPL và các văn bản liên quan, Bộ Tư pháp sẽ nghiên cứu, đề xuất xây dựng chính sách ưu tiên sử dụng đội ngũ người biết tiếng dân tộc thiểu số, người có uy tín trong cộng đồng dân cư, già làng, trưởng bản, chức sắc, chức việc trong các tôn giáo ở vùng dân tộc thiểu số tham gia PBGDPL.
- Đối với kiến nghị (iii): Thông tư liên tịch số 14/2014/TTLT-BTC-BTP ngày 27/01/2014 của Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp quy định về việc lập dự toán, quản lý, sử dụng kinh phí bảo đảm cho công tác PBGDPL đã hướng dẫn cụ thể nội dung chi, mức chi cho hoạt động của Hội đồng phối hợp PBGDPL các cấp bao gồm: Chi tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm nghiệp vụ, các phiên họp định kỳ, đột xuất, phiên họp tư vấn của Hội đồng; chi văn phòng phẩm và biên soạn tài liệu phục vụ các hoạt động của Hội đồng; chi các hoạt động chỉ đạo, kiểm tra; chi sơ kết, tổng kết, thi đua, khen thưởng.
Như vậy, đối với các thành viên Hội đồng phối hợp PBGDPL, bên cạnh việc hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, theo quy định của Thông tư liên tịch số 14/2014/TTLT-BTC-BTP được hỗ trợ về kinh phí trong quá trình thực hiện nhiệm vụ hoạt động của Hội đồng theo nội dung chi nêu trên. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái tại Công văn số 5172/VPCP-KTTH ngày 29/7/2021 của Văn phòng Chính phủ, trên cơ sở rà soát, nghiên cứu quy định tại Thông tư liên tịch số 14/2014/TTLT-BTC-BTP và tổng hợp báo cáo của các bộ, ngành, đoàn thể trung ương, địa phương, Bộ Tư pháp đã có văn bản đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, xây dựng Thông tư thay thế Thông tư liên tịch số 14/2014/TTLT-BTC-BTP theo hướng tăng các mức chi đối với từng hoạt động; đồng thời bổ sung một số nội dung chi, mức chi cho một số nhiệm vụ mới của Hội đồng phối hợp PBGDPL được giao tại Quyết định số 21/2021/QĐ-TTg ngày 21/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ./.
Hà My